برای کسانی که در طول سال از کتاب‌های درسی خود غافل هستند، امتحانات به یک کابوس تبدیل می‌شود. در اصل این دوران به مسابقه‌ای تبدیل می‌شود تا ببینید چقدر سریع می‌توانید درس های انباشته شده یک سال را جمع‌آوری کنید! در این شرایط، ابتدا باید متوجه شوید که لازم نیست خود را تحت فشار قرار دهید.
ما خود را مجبور می‌کنیم که قبل از امتحان، تقریبا تمام روز را مطالعه کنیم تا درس های انباشته شده را تمام کنیم. خب، ۱۲ ساعت یا ۱۴ ساعت مطالعه در روز بسیار ناسالم است. راه‌حل این است که زمان مطالعه را کوتاهتر؛ اما موثرتر کنید.
شما نباید روی مدت زمانی که مطالعه کرده‌اید تمرکز کنید؛ بلکه باید به کیفیت مطالعه اهمیت دهید. در این مقاله چند نکته وجود دارد که نشان می‌دهد چگونه درس های انباشته شده را بخوانیم یا جلسات مطالعه را مؤثرتر کنیم و باعث افزایش تمرکز هنگام درس خواندن خود شویم.
برای درس های انباشته شده کمتر درس بخوانید!
شاید تعجب کنید اما هر روز به جای در نظر گرفتن حجم زیاد، دروس کمتری را مطالعه کنید. اگر کمی عجله کنید، به راحتی می‌توانید مقدار بسیار کم (اما کافی) از درس های انباشته شده را برای روز امتحان حفظ کنید. آن هم بدون اینکه به شما فشار زیادی آمده باشد.
زمان مطالعه را کوتاه کنید
دوره مطلوب مطالعه ۲ ساعت است. هر دوره ۲ ساعته را می‌توان دوباره به دوره‌های ۲۵ دقیقه‌ای مطالعه و سپس ۵ دقیقه استراحت تقسیم کرد. اگر نیاز به ادامه مطالعه دارید، پس از هر ۲ ساعت، حدود ۲۰ دقیقه استراحت کنید.
همچنین بخوانید: چگونه درس بخوانیم که فراموش نکنیم
خوب استراحت کنید
هنگامی که در حال استراحت هستید، باید ذهن خود را از هرگونه افکار یا استرس مربوط به امتحان دور نگه دارید. اگر از زمان استراحت برای بحث درمورد درس های انباشته شده با دوستان خود استفاده می‌کنید یا برای دور بعدی مطالعه خود برنامه‌ریزی می کنید، پس ذهن شما در حال استراحت نیست. اگر ذهن استراحت نکند، دور بعدی مطالعه چندان موثر نخواهد بود.
مطالب اصلی و فرعی
درس های انباشته شده که باید مطالعه شوند را می‌توان به مطالب اصلی و فرعی تقسیم کرد. مطالب اصلی از اصول مهم، فرمول‌ها، نمودارها و جداول تشکیل شده است؛ در حالیکه مطالب فرعی شامل مثال‌ها، نقل‌قول‌ها، تصاویر و غیره است.
هشتاد درصد سوالاتی که در امتحان پرسیده می‌شود، احتمالا از مطالب اصلی می‌آیند. بنابراین اگر می‌خواهید درس های انباشته شده را جبران کنید، روی مطالب اصلی موضوعات مختلف تمرکز کنید.
علاوه بر این نمونه سؤالات چند سال اخیر را هم مطالعه کنید. مطمئن شوید که زمان زیادی را برای موضوعاتی که احتمال مطرح شدن آنها در امتحان بسیار کم است، صرف نمی‌کنید.
دسته‌بندی موضوعات
قبل از اینکه لیست مطالعه خود را برنامه‌ریزی کنید، باید در نظر داشته باشید موضوعاتی که می‌آموزید را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
- موضوعات وابسته به حافظه مانند زیست‌شناسی، تاریخ و جغرافیا که حاوی مطالب زیادی هستند که باید حفظ شوند.
- دروس حل مسئله مانند ریاضی و فیزیک.
- موضوعات مبتنی بر تفسیر مانند انگلیسی، ادبیات فارسی و عربی
برای مطالعه درس های انباشته شده به موثرترین شکل، باید در دوره‌های طولانی مطالعه، هر دسته از موضوعات را به طور چرخشی تغییر دهید.
خلاصه‌برداری
خواندن فصل‌ها و یادداشت برداری کردن کردن بخش‌های مهم کمک زیادی می‌کند. با این حال وقتی نکات مهمی که خوانده‌اید را در یک تکه کاغذ یا دفترچه یادداشت می‌کنید، به شما کمک می‌کند اطلاعات را حتی بیشتر حفظ کنید. نکات مهم را با صدای بلند بخوانید و بعد از آن را یادداشت کنید. این باعث می‌شود که شما فقط نکات را نبینید، بلکه آنها را بشنوید و بنویسید.
از دست ندهید: روش های خلاصه نویسی
فلش کارت
چند کاغذ نمودار را روی دیوار و کمد خود بچسبانید و تاریخ‌ها، فرمول‌ها، یادداشت‌ها و بخش‌هایی از اطلاعات مهم که یادگیری آنها بسیار دشوار است را یادداشت کنید. نگه داشتن این موارد در مقابل چشمانتان، همیشه به شما کمک می‌کند تا آنها را راحت‌تر یاد بگیرید. فلش کارت درست کنید و آنها را همه جا (در ماشین یا مطب دکتر) همراه خود داشته باشید.
دو روش علمی مطالعه درس های انباشته شده
یادداشت‌برداری صحیح برای خواندن درس های انباشته شده در آخرین لحظه بسیار مهم است. دو روش علمی ثابت شده برای یادداشت‌برداری وجود دارد که بهترین کارایی را دارند.
روش اول
- بررسی: کتاب درسی را مرور کنید و قسمت‌های مهم را علامت بزنید. بیش از ۷-۱۰ دقیقه وقت نگذارید.
- سؤال: در کتاب درسی خود، سرفصل‌ها و زیرعنوان‌ها را به سؤالاتی تبدیل کنید که می‌توان در امتحان پرسید. سوالات احتمالی را در کنار بخش‌های مهم متن یادداشت کنید.
- خواندن، حفظ، بازخوانی: دوباره متن را مرور کنید و نکات مهم را به زبان خودتان جداگانه یادداشت کنید. برای نمایش بصری بهتر، دور آنها را با دایره یا مربع خط بکشید. نکاتی را که یادداشت کرده‌اید برای خود بازگو کنید.
- مرور: سوالاتی را که یادداشت کردید از خود بپرسید و ببینید که آیا می‌توانید به درستی به آنها پاسخ دهید.
- تثبیت: مراحل بالا را تکرار کنید و درباره موضوعی که یاد گرفته‌اید، تا زمانی که کاملا به خاطر سپرده شود فکر کنید.
روش دوم
- این روش استفاده از یک جدول سه ستونی است که به خاطر سپردن و یادآوری اطلاعات را بسیار آسان‌تر می‌کند. هنگام بازبینی، می‌توانید ستون سمت راست را بپوشانید و سعی کنید به سؤالات سمت چپ پاسخ دهید. برای آشنایی بهتر با این روش حتما مقاله یادداشت برداری به روش کرنل را مطالعه کنید.
نقش تقویت حافظه در مطالعه درس های انباشته شده
تا اینجا متوجه شدید که باید بتوانید در مدت زمان کوتاه، حجم زیادی از درس های انباشته شده را به خاطر بسپارید. بنابراین تقویت حافظه برای درس خواندن کاملا حیاتی است! خبر خوب اینکه بهبود حافظه از آنچه به نظر می‌رسد آسان‌تر است. همانطور که می‌توانیم هر ماهیچه دیگری را در بدنمان تقویت کنیم، می‌توانیم مغزمان را هم آموزش دهیم که بیشتر به خاطر بسپارد و هر چیزی را سریع‌تر یاد بگیرد.
نیازی نیست که با حافظه استثنایی متولد شوید. تنها باید تکنیک‌های «حفظ کردن» را امتحان کنید یا تغییرات کلیدی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. برای کمک به تقویت حافظه خود در کوتاه‌مدت و بلندمدت، به نکات زیر توجه کنید.
علم حافظه
ابتدا اجازه دهید درمورد نحوه عملکرد حافظه صحبت کنیم تا بتوانید علم پشت تکنیک‌های حفظ کردن را بهتر درک کنید.
اگر حافظه (یا نحوه تشکیل و یادآوری خاطرات در مغز) برای شما مرموز به نظر می‌رسد، باید بدانید که تنها نیستید. دانشمندان و فیلسوفان حداقل ۲۰۰۰ سال است که در تلاش بوده‌اند بفهمند حافظه انسان چگونه کار می‌کند و همچنان درحال اکتشافات جدید هستند.
برای مثال در سال ۲۰۱۶، دانشمندان بریتانیایی برنده بزرگترین جایزه علوم اعصاب در جهان (۱ میلیون یورو) برای کار خود در زمینه حافظه شدند. آنها پروتئینی در مغز را کشف کردند که نقش کلیدی در شکل‌گیری و از دست دادن حافظه دارد.
پروسه حفظ کردن، اساسا سه مرحله دارد: رمزگذاری، ذخیره‌سازی و یادآوری.
رمزگذاری
رمزگذاری یا رمزگردانی زمانی است که متوجه رویدادی می‌شوید یا با حجمی از اطلاعات روبرو می‌شوید، مغز شما به طور آگاهانه صداها، تصاویر، احساسات فیزیکی یا سایر احساسات مرتبط را درک می‌کند. بذای مثال اولین سفر خود به شمال را در نظر بگیرید. حافظه شما از آن اتفاق توسط سیستم بصری شما (مثلا توجه به دریا و جنگل‌های سرسبز)، سیستم شنوایی شما (صدای امواج و پرندگان) و شاید بو (بوی پرتقال و رطوبت) شکل می‌گیرد.
ذخیره سازی
سپس تمام این اطلاعات در نواحی مختلف مغز شما ذخیره می‌شود. نورون‌های شما (سلول‌های عصبی در مغز شما) سیگنال‌هایی را درباره آنچه که درک کرده‌اید به یکدیگر ارسال می‌کنند، با یکدیگر «مکالمه» می‌کنند و ارتباطات موقت یا طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند. دانشمندان علوم اعصاب معتقدند این فعالیت عصبی و قدرت ارتباطات است که یک خاطره را می‌سازد. این همان فرایندی است که در استفاده از حافظه بلند مدت شاهد آن هستیم.
به خاطر آوردن
در نهایت برای بازیابی یک خاطره، مغز شما مسیرهای عصبی ایجاد شده در زمان حفظ کردن را «بازپخش» می‌کند. یادآوری مکرر اطلاعات به تقویت این بازپخش کمک می‌کند. به همین دلیلتکنیک‌هایی مانند مرور نکته‌هایی که نوشتید یا استفاده از فلش کارت، به شما کمک می‌کند درس‌ها را حفظ کنید.
حالا که تا حدودی نحوه عملکرد حافظه را می‌دانیم، می‌توانیم به بهبود حافظه خود استفاده کنیم. ابتدا با تغییراتی در سبک زندگی شروع می‌کنیم؛ زیرا می‌توانند حافظه ما را تا حد زیادی بهبود بخشند. سپس به تکنیک‌های خاص حفظ کردن می‌پردازیم تا بتوانیم درس های انباشته شده را بخوانیم.
بخوابید و چرت بزنید
بیشتر دانش‌آموزان تا دیروقت بیدار می‌مانند تا قبل از امتحان درس های انباشته شده را مرور کنند. باید به خاطر داشته باشید که خواب مناسب، حافظه کوتاه مدت شما را (آنچه را که اخیرا مطالعه کرده‌اید) به حافظه بلندمدت (آنچه را که می‌توانید در سالن امتحان به یاد بیاورید) تبدیل می‌کند. بنابراین هر شب ۷ تا ۸ ساعت بخوابید تا مطمئن شوید که تمام مطالعه روز، توسط مغز حفظ می‌شود.
البته چرت زدن هم مهم است! محققان دریافتند اگر به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه بلافاصله پس از یادگیری درس های انباشته شده چرت بزنید، می‌توانید حافظه را تا ۵۰۰ درصد تقویت کنید. یک مطالعه نشان داد افرادی که ۸ ساعت پس از درس خواندن می‌خوابند، در مقایسه با افرادی که فرصت خواب را پیدا نکرده‌اند، بهتر می‌توانند آنها را به خاطر بسپارند. در واقع خواب از مغز ما در برابر فراموش کردن درس‌ها محافظت می‌کند.
تحرک داشته باشید
مغز ما برای عملکرد صحیح، جریان خون مملو از اکسیژن متکی است. خب، ورزش باعث بهبود جریان خون در مغز می‌شود. محققان دریافتند که ورزش‌های هوازی مانند دویدن با بهبود حافظه مرتبط است. با این حال برای پوشیدن کفش‌های دویدن خود عجله نکنید. پس از خواندن درس های انباشته شده کمی صبر کنید. ورزش حدود ۴ ساعت پس از یادگیری، بهتر از ورزش بلافاصله بعد از یادگیری است.
بیشتر بخوانید: نقش ورزش در یادگیری
غذای خوب بخورید
چربی‌های اشباع شده و ترانس (در گوشت قرمز و کره وجود دارد) با حافظه ضعیف ارتباط مستقیم دارد. همانطور که کلسترول می‌تواند در رگ‌های قلب جمع شود، در مغز هم می‌تواند انباشته شود. برای مثال رژیم مدیترانه‌ای (بیشتر از سبزیجات و میوه‌ها، روغن زیتون، غذاهایدریایی و مغزها) سرشار از چربی‌های غیراشباع و سالم تشکیل شده است که می‌توانید از آن پیروی کنید. برای درک بهتر می‌توانید مقاله قبل از امتحان چه بخوریم را مطالعه کنید.
مطالعه درس های انباشته شده ؛ جمع بندی
اگر چند روز قبل از امتحان نمی‌دانید چگونه درس های انباشته شده را بخوانید، دانستن یک نکته بسیار مهم است. هر اطلاعات جدیدی که یاد می‌گیرید، باید ظرف ۲۴ ساعت دوباره جمع بندی، بررسی و تقویت شود. اگر این کار را انجام ندهید، ۸۰ درصد اطلاعاتی را که یاد گرفته‌اید از دست می‌دهید. علم این را می‌گوید.
پیشنهاد می‌شود یک نمونه آزمون را حل کنید تا به شما بگوید چقدر آموخته‌اید. از طرفی درس‌ها را برای خواهر، برادر، دوست یا والدین خود توضیح دهید. لحظه‌ای که در تلاش برای توضیح یک مفهوم خاص هستید، متوجه می‌شوید که در آن مشکل دارید و باید بیشتر بخوانید. خب، استرس را کنار بگذارید و دست به کار شوید! موفق باشید!